پیوند زیبای نمایش و ادبیات در یک کتابخانه روستایی - مجله عکس

سیاوش ستاری، استاد خیمه شب بازی، تماشاخانه سیارش را به کتابخانه عبدالحکیم بهار، موسس کتابخانه روستایی حکیم بهار و نامزد جایزه ادبی سوئد برده تا با همکاری یکدیگر تلفیقی زیبا را از کتاب و هنر خیمه شب بازی به نمایش بگذارند.

سیاوش ستاری، دانش آموخته هنرهای نمایشی از دانشگاه هنرهای زیباست که 30 سال هنر خیمه شب بازی را در کارنامه خود دارد و سال 97 با همکاری ستاره اسکندری از هنرمندان سینما و تئاتر، خانه موزه خیمه شب بازی را برای حفظ و ترویج این هنر تاسیس کرده است.

وی درباره برنامه های هنری و ترویجی خود در روستاهای سیستان و بلوچستان توضیح می دهد: در پی راه اندازی خانه موزه خیمه شب بازی با حمایت سازمان منطقه آزاد چابهار، حدود 500 تئاتر خیمه شب بازی سیار را در مدارس چابهار و روستاهای جنوب بلوچستان اجرا کردیم. هدف از این برنامه ها، مواجهه مستقیم مخاطبان با خیمه شب بازی بود که به این توفیق دست یافتیم. هدف گذاری ما بومی سازی و آموزش خیمه شب بازی است که در این راستا دوره های 12 روزه را در دو مرکز یکی در شهر چابهار و دیگری در کتابخانه عبدالحکیم بهار در روستای رمین برگزار کرده ایم.

ستاری درباره تجربه پیروز خیمه شب بازی در کتابخانه روستای رمین می گوید: روستای رمین به دلیل داشتن کتابخانه عبدالحکیم بهار به عنوان نخستین تجربه پیروز راه اندازی کتابخانه مردم نهاد روستایی، معروفیت جهانی یافته است. فضای کتابخانه بسیار مجذوب کننده است و بهار توانسته فرصت خوبی را برای مطالعه و افزایش اعتماد به نفس در دخترکان روستایی ایجاد کند. این کتابخانه با توجه به ظرفیت های بالایش مرکز اصلی اجرای طرح شد و حتی توانستیم به کشف استعدادهای خوبی در هنر خیمه شب بازی در میان بچه ها این روستا بپردازیم.

وی ادامه داد: هیچ گاه فراموش نمی کنم که پس از اجرای روز اول، روز دوم بچه ها روستا معنی واژه خیمه شب بازی را از فرهنگنامه موجود در کتابخانه پیدا کردند و با شوق نشان دادند. این امر گویای آن است که طرح کتابخوانی بهار به نتیجه رسیده و بچه ها آن روستا، کتاب را منبعی قابل اطمینان تر از فضاهای مجازی دانسته اند.

این مدرس خیمه شب بازی با اشاره به هنر بومی گفت: در پی بومی سازی نمایش عروسکی با استفاده از افسانه ها، مثل ها، فرهنگ، موسیقی و البسه سیستان و بلوچستان هستم. همچنین اجرای داستان عاشقانه بلوچی سسی و نپو با روایت بچه هاه و نمایش خیمه شب بازی را با کمک بچه ها روستای رمین در برنامه دارم.

ستاری تاکید می کند: اجرای پیروز این طرح در روستای رمین، نشان دهنده ارتباط و پیوند نزدیک میان ادبیات و هنر نمایش است.

ظرفیت بالای روستاهای کشور برای حفظ ادبیات و هنر ملی

در ادامه این گزارش به سراغ عبدالحکیم بهار، موسس کتابخانه روستای رمین رفتیم؛ فردی که توانسته با توسعه فعالیت های فرهنگی، شبکه کتابخوانی را در روستاهای سیستان وبلوچستان و استان های همجوار ایجاد کند و نامزد جایزه ادبی آسترید لیندگرین شود.

بهار با تاکید بر اینکه بچه ها از طریق هنرهای نمایشی و تصویری به همذات پنداری و ارتباط موثرتر با محیط اطراف می رسند، گفت: خیمه شب بازی و عروسک گردانی از هنرهای زیبایی است که به همذات پنداری، کسب لذت از محیط اطراف و ارتباط موثر با دیگران کمک می کند. عروسک گردانی و خیمه شب بازی می تواند با رنگ و لعاب قصه و نمایش، مثل ها، آیین ها و فرهنگ اقوام مختلف را با زبانی ساده و کودک پسند منتقل کند تا ماندگار و جاوید شوند.

وی با بیان اینکه شخصیت های نمایش عروسکی از جمله کاراکتر مبارک ابزارهای مفیدی برای کمک به حفظ گنجینه های فرهنگی ما هستند، می افزاید: جای کار در این حوزه زیاد است و هیچ وقت دیر نیست. قصه های زیبای بسکمک در فکر روستاییان وجود دارند که می توانند در قالب روایت و نمایش عرضه شوند و مورد استقبال قرار گیرند.

بهار با ابراز خرسندی از اجرای طرح های مختلف از جمله معرفی روستاهای دوستدار کتاب و راه اندازی مراکز فرهنگی کوچک روستایی می گوید: خوشبختانه کتابخانه حکیم بهار از نظر غنا و منابع با داشتن 7000 جلد کتاب کودک و نوجوان یکی از بهترین کتابخانه های چابهار به شمار میرود. اگر درباره شروع کار بخواهم صحبت کنم باید بگویم که سال 84 کتابخانه کوچکی را در یک خانه راه اندازی کردم که به تدریج ارتقا پیدا کرد و اکنون توانسته به معروفیت و محبوبیت خاصی برسد. امروز به همت نهادهای فرهنگی و خیران، شبکه کتابخوانی در روستاهای کشور فعال شده و جرقه ای که از راه اندازی کتابخانه کانکسی روستای رمین زده شد، نامزد جایزه ادبی سوئد شده است.

وی در انتها گفت: کتابخوانی باری باارزش است که باید به سلامت به منزل برسد؛ این کار نیاز به صبر و حوصله دارد و ما نتیجه خجسته تلاش های امروز را در راه اندازی باشگاه های کتابخوانی کوچک روستایی 15 سال دیگر خواهیم دید.