تصویر رسمی از سفره خانوار - مجله عکس

تعدیل افزایش دخل و خرج خانوار با شاخص قیمت ها در سال1400 از سوی دنیای اقتصاد نشان می دهد که آمارهای تورم زدایی شده افزایش واقعی عایدیها و هزینه های خانوار نسبت به سال قبل را تایید می نماید. گزارش مرکز آمار نشان می دهد در سال1400 نابرابری عایدیی در بین خانوارهای کشور کاهشی بوده است. این موضوع در کاهش ضریب جینی منعکس شده است.

گزارش تازه مرکز آمار حاکی از آن است که دخل و خرج خانوار در سال 1400 رشدی حدود 50درصدی را تجربه نموده است. بر این اساس هزینه کل سالانه خانوار شهری از سطح 62میلیون تومانی در سال 99 به بیش از 5/ 92میلیون تومان در سال 1400 بالغ شده است. این در حالی است که دخل وخرج سالانه خانوار روستایی از حدود 34میلیون تومان در سال 99 به سطح 52میلیونی در سال 1400 رسیده است.

جزئیات آمار منتشرشده حاکی از این است در حالی که در خانوار شهری هزینه کالاهای خوراکی رشد بیشتری نسبت به کالاهای غیرخوراکی داشته است، در خانوار روستایی هزینه این دو گروه به یک مقدار رشد داشته اند. از سوی دیگر این گزارش حاکی از آن است که در سال 1400 عایدی خانوار شهری با 5/ 50درصد رشد به 112میلیون تومان و عایدی خانوار روستایی با 5/ 51درصد رشد به حدود 64میلیون تومان رسیده است. آمارهای 5 سال اخیر نشان می دهد فرایند افزایش عایدی و مخارج خانوارهای شهری و روستایی سرعت گرفته است و از رشد حدود 15درصدی در سال 96 به رشد 50درصدی در سال 1400 رسیده است. این گزارش حاوی اطلاعاتی درباره بهره مندی خانوارها از امکاناتی چون لوازم خانگی، خودرو و مسکن است.

تصویر مخارج خانوار در 1400

مرکز آمار ایران در گزارشی آمار مربوط به مخارج و عایدیهای خانوار ایرانی در سال 1400 را منتشر کرد. این گزارش که بر اساس اطلاعات حاصل از آمارگیری از بیش از 19هزار و 600 خانوار شهری و بیش از 18هزار و 300 خانوار روستایی در سراسر کشور به دست آمده است، نشان می دهد در سال 1400 هزینه کل یک خانوار شهری به بیش از 5/ 92میلیون تومان رسیده است. این عدد نشان می دهد به طور میانه مخارج ماهانه یک خانوار شهری در سال 1400 حدود 7میلیون و 700هزار تومان بوده است. جزئیات این آمار نشان می دهد در سال 1400 هر خانوار شهری برای خوراکی ها و مواد دخانی بیش از 24میلیون و 600هزار تومان هزینه نموده است. در همین دوره هزینه صرف شده هر خانوار شهری برای کالاهای غیرخوراکی و خدمات به 67میلیون و 800هزار تومان بوده است. آمارهای خانوار روستایی حاکی از آن است که در سال

1400 هر خانوار روستایی حدود 52میلیون تومان روی مجموع کالا و خدمات مصرفی خود هزینه نموده است. این بدان معناست که هزینه ماهانه هر خانوار روستایی در کشور به طور میانگین حدود 4میلیون و 300هزار تومان بوده است. جزئیات این آمار نشان می دهد سهم خوراکی ها از هزینه خانوار روستایی 20 میلیون و 700هزار تومان و سهم غیرخوراکی ها 31 میلیون و 200هزار تومان به ثبت رسیده است. بخش دیگری از گزارش مرکز آمار به عایدیهای خانوار اختصاص یافته است. بر این اساس به طور میانگین هر خانوار شهری در سال 1400 بیش از 112میلیون و 400هزار تومان عایدی داشته است؛ این به معنای عایدی ماهانه 9میلیون و 350هزار تومانی برای هر خانوار شهری است. از سوی دیگر عایدی هر خانوار روستایی در سال 1400 به بیش از 63میلیون و 700هزار تومان بالغ شده است که از عایدی ماهانه 5میلیون و 300هزار تومانی حکایت دارد.

با وجود اینکه افزایش حدودا 50 درصدی هزینه و عایدی خانوار شهری و روستایی عدد قابل توجهی به شمار میرود، اما بیشتر این افزایش در پی تورم بالا اتفاق افتاده است؛ برای رفع شدن این مشکل باید این اعداد را با شاخص قیمت های سال 1400 تعدیل کرد. تعدیل رشد عایدی و هزینه با تورم نقطه به نقطه 7/ 34درصدی سال 1400 رشد واقعی عایدی و هزینه خانوار در سال 1400 را تایید می نماید.

شتاب فزاینده دخل وخرج

با آنالیز تغییرات عایدی و مخارج خانوار ایرانی می توان متوجه نکته قابل توجهی شد؛ در پنج سال اخیر فرایند رشد عایدی و مخارج خانوار شهری و روستایی سریع تر شده است. بر این اساس در سال 1396 در حالی که میانه هزینه کل سالانه یک خانوار شهری 7/ 15درصد و میانه هزینه کل سالانه یک خانوار روستایی 9/ 13درصد رشد نموده بود، این عدد در سال 98 به بیش از 20درصد رسید؛ این فرایند در سال های بعد تداوم یافت و درسال 99 وارد کانال 30درصدی شد و در نهایت در سال 1400 به محدوده رشد 50 درصدی رسیده است. جزئیات این شتاب فزاینده در گزارش مرکزی آمار منعکس شده است.

بر این اساس هزینه کل خانوار در سال 1400 نسبت به سال 99 رشدی 9/ 48درصدی را تجربه نموده است. جزئیات این رشد حاکی از آن است که بخش خوراکی ها رشد بیشتری را تجربه نموده است. بر این اساس هزینه های خوراکی و دخانی خانوار شهری در سال 1400 نسبت به سال قبل 53درصد رشد نموده است؛ در حالی که این رشد برای هزینه های غیرخوراکی 4/ 47درصد به ثبت رسیده است. در بخش خانوار روستایی، هزینه کل در سال 1400 نسبت به سال 99 رشدی 4/ 52درصدی را تجربه نموده است؛ جزئیات این افزایش نشان می دهد که در این مدت هزینه های خوراکی 7/ 51درصد و هزینه های غیرخوراکی 8/ 52درصد افزایش یافته اند. تغییرات بخش عایدیها نیز از افزایش 5/ 50درصدی عایدی خانوار شهری و 5/ 51درصدی خانوار روستایی حکایت دارد.

شرایط مسکن خانوار

گزارش مرکز آمار شرایط نحوه تصرف مسکن خانوارهای شهری و روستایی را در سال 1400 آنالیز نموده است. بر این اساس در سال 1400 بیش از 3/ 68درصد خانوار شهری صاحب مسکن هستند. از سوی دیگر در سال 1400 حدود 1/ 23درصد خانوارهای شهری اجاره نشین بوده اند. آنالیز آمارهای 5 سال گذشته حاکی از آن است که سهم خانوارهای شهری صاحب خانه از 8/ 65درصد در سال 95 به بیش از 68درصد در سال 1400 رسیده است. از سوی دیگر خانوارهای روستایی درصد بالاتری از مالکیت مسکن را ثبت نموده اند. بر این اساس 87درصد خانوارهای روستایی صاحب مسکن هستند و تنها 9/ 4 درصد آن ها اجاره نشین هستند.

جزئیات هزینه خانوار

جزئیات میانگین هزینه خانوار شهری حاکی از آن است که کالاهای خوراکی 27درصد و کالاهای غیرخوراکی 73درصد از کل هزینه ها را به خود اختصاص داده اند. گزارش مرکز آمار نشان می دهد عمده ترین هزینه خانوار شهری مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی است که سهمی 36درصدی از سبد هزینه های خانوار دارد. بهداشت و درمان و حمل و نقل و ارتباطات هر یک با 10درصد در رتبه های بعدی بیشترین سهم از هزینه های غیرخوراکی خانوار شهری در سال 1400 قرار دارند. از سوی دیگر در بخش کالاهای خوراکی، بیشترین هزینه با سهم 21درصدی از کل هزینه خوراکی ها متعلق به گوشت است. آرد، رشته، غلات، نان و فراورده های آن با 20 درصد و میوه ها و سبزی ها با 19درصد در رده های بعدی پر هزینه ترین خوراکی های خانوار شهری قرار دارند.

در بخش خانوار روستایی نیز هزینه خوراکی ها و دخانیات 40درصد و هزینه های غیرخوراکی 60درصد از هزینه کل خانوار روستایی را به خود اختصاص داده است. جزئیات این هزینه ها نشان می دهد خانوار روستایی در سال 1400، 19درصد از کل مخارجش را صرف تامین مسکن نموده است. از سوی دیگر حمل و نقل با سهم 12درصدی از هزینه های خانوار روستایی در جایگاه دوم هزینه های غیرخوراکی واقع شده است. بهداشت و درمان نیز با سهم 10درصدی از کل هزینه های خانواده روستایی سومین جایگاه را در میان هزینه های غیرخوراکی دارد. در بخش هزینه های خوراکی خانوار روستایی، آرد رشته، غلات، نان و فرآورده های آن با 22درصد، گوشت با 21درصد و میوه ها و سبزی ها با 18درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.

ضریب جینی در 1400

یکی از شاخص های سنجش نابرابری عایدی جامعه، ضریب جینی است. ضریب جینی عددی بین صفر و یک است که در آن صفر به معنی توزیع کامل برابر عایدی یا ثروت و یک به معنای نابرابری مطلق در توزیع است. آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار نشان می دهد ضریب جینی در سال 1400 نسبت به سال گذشته کاهش یافته و از 4003/ 0 به 3938/ 0 رسیده است. جزئیات این آمار نشان می دهد ضریب جینی نقاط شهری کاهشی بوده و از 3835/ 0 به 3757/ 0 رسیده است. با این حال فرایند نابرابری در منطقه ها روستایی برعکس بوده و از 3590/ 0 در سال 99 به 3594/ 0 رسیده است.