روستاهای یزد همچنان در معرض کم آبی - مجله عکس

تا سال گذشته 330 تا 500 روستای استان بنا به شرایط آب و هوایی به صورت سیار آب رسانی می شدند و امسال نیز آب رسانی سیار همچنان ادامه دارد، اما با توجه به بارش های اخیر، در حال حاضر 200 روستای استان به صورت سیار آب رسانی می گردد؛ اتفاقی که به طور مستقیم به ادامه بارش ها در امسال بستگی دارد. یکی از دلایل کاهش روستاهایی که به صورت سیار آب رسانی می شوند در کنار افزایش بارش ها، اقدامات موثر در حوزه مدیریت مصرف است که باعث شده آب آشامیدنی در روستاهای استان جریان یابد و بهینه مصرف گردد تا همه از این نعمت برخوردار شوند.

• زمان بندی استفاده از آب لوله کشی

برنامه شرکت آب و فاضلاب روستایی استان یزد در این حوزه زمان بندی جریان آب در شبکه آب روستایی است، به طوری که هر روستا در روزهای معین از هفته و در ساعات محدود امکان استفاده از آب لوله کشی را دارد. یکی دیگر از اقدامات ساخت مجتمع های آب رسانی روستایی است که در ذخیره آب و توزیع مناسب آن کارایی دارند. اما در هر حال نگرانی از تامین آب شرب در بعضی از روستاهای استان وجود دارد، هرچند بعضی از روستاییان با خیال این که امسال ترسالی است برنامه استفاده از آب شرب برای مصارف غیرشرب را در سر دارند.

• نگرانی از کمبود آب شرب در روستاها

یکی از روستاییان مهریزی می گوید: سال گذشته بسیاری از روستاهای شهرستان مهریز در ساعات محدودی از هفته از آب شبکه برخوردار بودند و امسال هم با توجه به تداوم وضعیت و ادامه آب رسانی سیار بیم این می رود که روستاییان برای تامین آب شرب با مشکل روبرو باشند. محمد دهقان منشادی ادامه می دهد: عمده آب مصرفی در روستاهای استان از سوی افراد غیربومی مصرف می گردد، چراکه روستاهای شهرستان مهریز مورد استقبال بسیاری از شهروندان یزدی است که برای خرید باغ و زمین در این روستاها اقدام نموده اند. وی می افزاید: آنها دلسوزی بابت مصرف آب ندارند و با ساخت مخازن حتی با آب شرب اقدام به آبیاری باغ می نمایند، در حالی که روستاییان به مراتب بیشتر قدر آب را می دانند و در مصرف آن مدیریت کافی به خرج می دهند.

• افزایش جمعیت روستاها

این روستایی به افزایش جمعیت روستاهای استان با توجه به افزایش بارش ها و طبیعت زیبای روستاهای استان اشاره می نماید و این موضوع را عامل افزایش مصرف آب در روستاها می داند. وی می گوید: هرچند به تصور بسیاری امسال ترسالی است، روستانشینان این واقعیت را می دانند که اگر بارش ها ادامه نیابد، وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته نخواهیم داشت. یکی از روستاییان شهرستان تفت نیز با اشاره به این که مردم بعضی از روستاهای شهرستان تفت نه تنها آب شرب، بلکه به آب بهداشتی نیز دسترسی ندارند می گوید: بارندگی های امسال تاثیری بر میزان آبدهی قنات ها و چشمه های این روستاها نداشته است. محمدرضا زارع می افزاید: روستاییان امیدشان به بارش رحمت الهی است، اما باید با مدیریت مصرف جلو تکرار وضعیت تلخ سال گذشته را گرفت؛ سالی که در آن جمعیت بسیاری از روستاییان به دلیل نبود آب به شهر مهاجرت کردند.

وی می گوید: آب در روستاهای استان مانند هوا مایه حیات است و اگر وضعیت منابع آبی چه در حوزه شرب و چه در بخش کشاورزی بهبود نیابد، بسیاری از روستاهای استان یزد خالی از سکنه خواهند شد. یکی دیگر از روستاییان استان خواهان برنامه ریزی مسئولان برای ساخت مخازن در روستاهای مختلف برای استفاده بهینه از افزایش آبدهی منابع آبی روستایی می گردد. حسین رجبی ادامه می دهد: بسیاری از قنات ها و چشمه ها در حال حاضر آب دارند و می توان با مدیریت این آب در کنار احترام قائل شدن برای بهره برداران قانونی آن، با ذخیره سازی برای مصارف آینده چاره اندیشی کرد.

• بهبود موقتی وضعیت منابع آبی روستایی

مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی استان یزد می گوید: میزان بارندگی در سال آبی امسال نسبت به سال گذشته بهتر بوده و متوسط بارندگی استان از 100 میلی متر بالاتر رفته است و در نتیجه این بارندگی ها، وضعیت منابع آبی هوابین در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی رو به بهبود است.

محمدرضا فاتحی ادامه می دهد: این وضعیت در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی استان شامل شهرستان تفت، بخش میانکوه شهرستان مهریز، شهرستان بافق و شهرستان بهاباد ملموس است. وی تاکید می نماید: اگرچه وضعیت بهتر شده، این تاثیر موقتی است و ممکن است تا اوایل تیر ماه بیشتر ادامه نداشته باشد. با توجه به هوابین و موقتی بودن، تاثیر بارش ها دائمی نخواهد بود.

مدیرعامل شرکت آبفار یزد با اشاره به تداوم آب رسانی سیار به روستاهای استان همچون سال گذشته می گوید: در بعضی از مناطق استان از جمله دهستان بنادکوک در تفت هنوز بارندگی تاثیری بر منابع آب نداشته است و حتی آب بهداشتی نیز در حال حاضر به صورت سیار تامین می گردد.

وی اظهار می نماید: پارسال 330 روستا به صورت سیار آب رسانی می شد، اما امسال با توجه به بارندگی ها به 200 روستا کاهش یافته که این وضعیت موقتی است. فاتحی می گوید: همچنین با توجه به این که وضعیت آب و هوایی روستاها بهتر شده است، جمعیت غیرساکن در روستاها به مراتب افزایش یافته. در نتیجه، مصرف آب نیز افزایش پیدا می نماید و تعطیلات مداوم هم در افزایش مصرف تاثیر بسزایی دارد. بنابراین پیش بینی می گردد که وضعیت منابع آبی به حالت قبل برگردد.

وی تصریح می نماید: شاید تصور گردد که بارندگی ها تاثیر دائمی دارد و مردم بخواهند مصرف را افزایش دهند، در حالی که اگر مدیریت مصرف نباشد، شاید وضعیت بدتر از سال گذشته گردد. به گفته این مسئول، پارسال مردم با توجه به کمبود آب رعایت می کردند، اما امسال این نگرانی وجود دارد که با تصور ترسالی بودن، مصرف آب در روستاهای استان مدیریت نگردد و حتی برای مصارف غیرشرب نیز بهره برداری صورت گیرد.

• کسری در آب مصرفی روستاییان

مدیر آبفار یزد درباره میزان آب تولیدی در روستاهای استان می گوید: آب تولیدی باکیفیت برای شرب در روستاها نزدیک به 880 لیتر بر ثانیه است، در حالی که میزان آب مورد احتیاج برای روستاهای استان 1357 لیتر بر ثانیه است، یعنی همچنان کمبود مصرفی نسبت به آب تولیدی وجود دارد.

وی اظهار می نماید: سال گذشته به روش های مختلف از جمله آب رسانی سیار، بهره برداری از چاه های استیجاری و نوبت بندی مصرف آب در روستاهای استان مدیریت شد. امسال نیز درست است که بخشی از منابع آبی با توجه به بارش ها، وضعیت بهتری پیدا نموده است، اما با توجه به دائمی نبودن این تاثیر، مدیریت مصرف لازم و لازم است. به گفته فاتحی، بعضی از روستاییان امسال هم با توجه به افزایش بارندگی نسبت به متوسط بلندمدت هنوز کمبود آب دارند و این موضوع در روستاهای شهرستان های تفت و مهریز که تعداد روستاهای بیشتر و تراکم جمعیتی بالاتری دارند، بیشتر اتفاق می افتد. در نتیجه، آب رسانی سیار بیشتر در این دو شهرستان انجام می گردد.

• وجود 400 منبع آبی در روستاها

مدیرعامل آبفار یزد درباره منابع آبی روستاهای استان می گوید: منابع آبی روستاهای استان شامل چاه ها، چشمه ها و قنات ها حدود 400 منبع است و نزدیک به 72 روستای استان نیز از خط انتقال آب می گیرند. محمدرضا فاتحی ادامه می دهد: در کنار منابع، ساخت مجتمع های آب رسانی نیز در دستور کار است. اکنون 30 مجتمع در دست اجرا است، 4 مجتمع سال گذشته به بهره برداری رسید و امسال نیز 3 مجتمع به بهره برداری خواهد رسید.