چرا ورزش و فعالیت بدنی برای سلامت مغز اهمیت دارد؟ - مجله عکس

تجربه نشان داده است افرادی که منظم ورزش می نمایند، برای روبه رو شدن با موقعیت های چالش برانگیز و عوامل استرس زا در زندگی آمادگی بیشتری دارند. این افراد سبک زندگی سالم و فعال را انتخاب نموده اند و انگیزه زیادی برای حفظ سلامتی خودشان دارند.

شما هم اگر این احساسات خوب را تجربه ننموده اید یا نمی توانید زندگیتان را به خوبی مدیریت کنید یا انگیزه کافی برای رسیدن به موفقیت های جدید ندارید، سبک زندگیتان را تغییر دهید و ورزش کنید. ورزش مستقیما روی سلامت مغز شما تاثیرگذار است.

برای آشنایی بیشتر با تاثیرات ورزش روی سلامت مغز، با خبرنگاران مگ همراه باشید.

عملنمودهای مغز

مغز یک سیستم پیچیده و جذاب است که به وسیله اعصاب محیطی با همه اجزای بدن در ارتباط است. مغز از بیش از یک میلیارد سلول عصبی تشکیل شده است و مرکز عملیاتی بدن است. پردازش و انتقال اطلاعات، تنظیم هورمون ها، دریافت پیغام های ورودی از اندام های حسی و فعال سازی سیستم دفاعی بدن تنها بخشی از عملنمودهای بسیار مهم و حیاتی مغز هستند.

مغز به وسیله دستگاه عصبی غیر ارادی، عملنمودهای اندام داخلی مانند ضربان قلب، تنفس و گوارش را کنترل می نماید. شما در کنترل این عملنمودهای بسیار مهم و حیاتی هیچ نقشی ندارید و این عملنمودها بدون هماهنگی شما انجام می شوند.

نکته جالب این است که مغز، همزمان با کنترل این عملنمودهای غیر ارادی، عملنمودهای ذهن مانند تفکر که آگاهانه فعال می شوند را هم کنترل می نماید.

فواید ورزش برای سلامت مغز

ورزش منظم می تواند در حفظ سلامت مغز مؤثر باشد. فواید زیر بخشی از تأثیرات مثبت ورزش روی مغز هستند.

1. تقویت شبکه عصبی مغز

ورزش کردن باعث تقویت شبکه عصبی مغز می گردد و از این طریق به ارتباط قوی تر میان دو نیم کره مغز یاری می نماید. یکی از نتایج مثبت این تأثیرات، بهبود حافظه و هماهنگی و تعادل بیشتر است.

2. بهبود سطح تمرکز و دقت ذهن

ورزش کردن و هر نوع فعالیت جسمانی نسبتاً شدید، قلب را تحریک می نماید تا خون بیشتری را به قسمت های مختلف بدن پمپاژ کند. افزایش سرعت جریان خون باعث می گردد تا اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به همه اندام ها از جمله مغز برسد.

اکسیژن، حافظه را تقویت می نماید و سرعت پاسخ دهی شبکه عصبی را افزایش می دهد. در نتیجه مغز می تواند واکنش بهتری به محرک ها نشان دهد.

علاوه بر این، هنگام ورزش و حرکت دادن بدن، ذهن با عضلات درگیر در ارتباط است. در واقع ذهن با وظیفه فعلی خودش ارتباط برقرار می نماید. اگر ذهن به صورت منظم در این موقعیت قرار بگیرد، توانایی مغز برای تمرکز افزایش می یابد.

بر خلاف باور عمومی، انجام هم زمان چند کار بدون کاهش کیفیت کار امکان پذیر نیست و برای مغز هم مضر است. اگر کارهای زیادی برای انجام دادن دارید، بهترین راه چاره انجام جداگانه آن ها با زمان تعیین و تمرکز کافی است. با این راه چاره، خستگی و فشار بیش از حد را احساس نمی کنید. شما می توانید در یک زمان فقط یک کار را به خوبی انجام دهید.

اگر برنامه ورزشی منظمی را دنبال کنید، کارهای خود را با تمرکز بیشتری انجام می دهید، آرامش بیشتری خواهید داشت و چون به موفقیت های بیشتری می رسید، احساس رضایت بیشتری را تجربه می کنید.

3. یاری به پرورش تفکر مثبت

وقتی ورزش می کنید، محدودیت هایی را پشت سر می گذارید که فکر می کردید در انجام آن ها ناتوان هستید. در نتیجه احساس می کنید توانایی های بیشتری دارید و امید به موفقیت در شما بیشتر می گردد. بنابراین ورزش کردن و فعالیت جسمانی منظم نه تنها قدرت بدنی و سطح انرژی شما را افزایش می دهد بلکه اعتماد به نفس را در شما تقویت می نماید و باعث می گردد عزت نفس بیشتری داشته باشید.

هنگام ورزش، هورمون هایی در بدن ترشح می شوند که باعث می شوند احساسات خوبی را تجربه کنید. برخی از این هورمون ها روی سلول های قسمتی از مغز به نام هیپوکامپ تأثیر می گذارند که در بهبود حافظه و کاهش علائم افسردگی نقش دارد.

داشتن تفکر مثبت باعث می گردد موقعیت های جدیدی را تجربه کنید، استرس را از خودتان دور کنید، با اعتماد به نفس بیشتری با چالش ها روبه رو شوید و در زندگی شخصی و اجتماعی به موفقیت های بیشتری برسید.

برای افکار و اظهار نظرهای منفی درباره خودتان وقت بگذارید. از نوشتن یاری بگیرید؛ در مقابل هر یک از افکار و اظهار نظرهای منفی، معادل مثبت آن ها در خودتان را بنویسید. این کار به ذهن شما یاری می نماید به سمت افکار مثبت حرکت کند.

ورزش هایی که فواید بیشتری برای مغز دارند

برخی از ورزش ها در سلامت مغز، تقویت ذهن و ایجاد آرامش ذهنی تأثیر بیشتری دارند. برای نمونه:

دویدن

با افزایش سن، به تدریج تغییراتی در شبکه عصبی و نورون ها ایجاد می گردد که اختلال در عملنمودهای مغز نتیجه این تغییرات است. نورون زایی فرآیندی است که در کاهش این اختلالات مؤثر است.

پژوهش ها نشان داده اند که دویدن با افزایش نورون زایی باعث تقویت حافظه می گردد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد دویدن باعث اصلاح مجموعه ای از انتقال دهنده های عصبی می گردد. نتیجه اصلاح این انتقال دهنده های عصبی، سلامت مغز و سایر اندام های بدن است.

فیتنس

تمرینات روزانه و مختصر فیتنس باعث بهبود سطح توجه و تمرکز بیشتر می گردد.

مدیتیشن

تمرینات مدیتیشن توانایی مغز در انعطاف پذیری عصبی را افزایش می دهند، اختلالات عملکردی مغز که با افزایش سن مرتبط هستند را کاهش می دهند و باعث بهبود عملنمودهای شناختی مغز می شوند.

یوگا

پژوهش ها، نتایج امیدوارنماینده ای داشته اند. این پژوهش ها نشان داده اند که مداخلات رفتاری مانند یوگا می توانند تأثیرات مخرب افزایش سن روی عملنمودهای مغز مانند زوال عصبی را کاهش دهند و با تقویت شناخت عصبی از اختلال در عملنمودهای شناختی مغز جلوگیری نمایند.

بهترین تمرینات یوگا برای افزایش اعتماد به نفس

یوگا یکی از بهترین ورزش ها برای ذهن و بدن است که تمرینات آن ترکیبی از تنفس، حرکت بدن و تمرکز ذهن هستند. تمرینات تمرکزی یوگا فواید بسیاری برای حفظ سلامتی روحی و جسمی دارند. یوگا یاری می نماید جسمی که در آن قرار دارید را بپذیرید و دوست داشته باشید.

در ادامه شما را با برخی از تمرینات آسان یوگا آشنا می کنیم. این تمرینات ذهن و بدن شما را تقویت می نمایند.

حالت کوه (تاد آسانا)

صاف بایستید و با منقبض کردن عضلات چهار سر ران، هر دو پا را روی زمین محکم کنید. دست ها را در طرفین بدن به سمت پایین نگه دارید. تا جایی که می توانید در دست ها کشش ایجاد کنید. شانه ها را کمی به عقب ببرید و قفسه سینه را به سمت آسمان بلند کنید. چشمانتان را ببندید و سعی کنید همزمان با نفس های عمیقی که می کشید تمرکز کنید.

حالت الهه

بایستید، پای خود را دو برابر عرض شانه باز کنید و زانوهای خودتان را تا جایی که می توانید خم کنید. در واقع این حرکت شبیه تمرین اسکوات است با این تفاوت که پاها فاصله بیشتری با یکدیگر دارند و پنجه ها به سمت بیرون هستند. یک دست را روی قفسه سینه و دست دیگر را روی شکم بگذارید. نفس های عمیقی بکشید و تمرکز کنید.

حالت ایکس

شبیه حالت الهه بایستید اما زانوهای خودتان را خم نکنید. دست های خودتان را به طرفین باز کنید به طوری که بدن شما شکل حرف ایکس (X) را داشته باشد. سعی کنید تا جایی که می توانید در دست ها کشش ایجاد کنید. این حالت هم با نفس های عمیق و تمرکز همراه است.

فیتنس؛ انعطاف پذیری عصبی و هماهنگی بین عصب و عضله

مغز از دو نیم کره تشکیل شده است؛ نیم کره راست و نیم کره چپ. نیم کره چپ تحلیل گر است و افکار منطقی و استدلال ها را پشتیبانی می نماید و نیم کره راست وظیفه درک احساسات، پشتیبانی از افکار خلاقانه و هنری را بر عهده دارد. در بیشتر افراد یکی از دو نیم کره مغز فعال تر است و این مسأله در علایق و استعدادهای افراد تأثیر ویژه ای دارد. اینکه افراد مهارت های متفاوتی دارند، یکی از نتایج همین تفاوت است.

افرادی که نیم کره راست در آن ها فعال تر است، معمولا تمایلات هنری بیشتری دارند و افرادی که نیم کره چپ در آن ها فعال تر است، در تفکر تحلیلی و محاسبات مهارت بیشتری دارند.

در گذشته این باور وجود داشت که مغز افراد بعد از سن 35 سالگی توانایی لازم برای رشد نورون های جدید را ندارد. در نتیجه افراد بعد از سن 35 سالگی توانایی لازم برای یادگیری مهارت های جدید را نخواهند داشت. امروزه به یاری پژوهش های نوین علمی این باور غلط از بین رفته است. این پژوهش ها نشان داده اند که مغز قابلیت انعطاف پذیری عصبی و توانایی لازم برای رشد سلول های عصبی جدید را دارد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این قابلیت و توانایی با انجام تمرینات ورزشی منظم تقویت می شوند. به ویژه تمریناتی که باعث هماهنگی بیشتر بین عصب و عضله می شوند، در ارتقای این قابلیت و توانایی بسیار مؤثر هستند. البته با افزایش سن، تقویت قابلیت ها و توانایی های مغز اهمیت بیشتری پیدا می نماید.

برخی از تمرینات فیتنس علاوه بر اینکه باعث هماهنگی بیشتر بین عصب و عضله می شوند و در بهبود عملنمودهای شناختی مغز به ویژه تقویت حافظه مؤثرند، می توانند جهتهای عصبی جدیدی را ایجاد نمایند. هر مهارت جدیدی که یاد می گیریم به یک جهت عصبی جدید احتیاج دارد و اگر بخواهیم در آن مهارت به بالاترین سطح توانایی برسیم، باید با تکرار و تمرین شرایطی را ایجاد کنیم که مغز جهت عصبی ایجاد شده را بهتر بشناسد و پیغام های عصبی مربوط به آن را راحت تر انتقال دهد.

جمع بندی

ورزش کردن سرعت جریان خون را افزایش می دهد و باعث می گردد خون اکسیژن دار بیشتری به مغز برسد. در نتیجه انتقال دهنده های عصبی بیشتری ترشح می شوند. این انتقال دهنده های عصبی، پیغام رسان هایی شیمیایی هستند که وظیفه انتقال پیغام بین نورون ها را بر عهده دارند. وقتی ورزش می کنید برخی از این مواد شیمیایی مانند سروتونین، دوپامین، نوراپی نفرین، اندورفین بیشتر ترشح می شوند. ترشح این مواد شیمیایی علاوه بر اینکه باعث کاهش استرس، تسکین درد و درک احساسات خوشایند می گردد به فراوری سلول های عصبی جدید هم یاری می نماید و سلامت مغز را به دنبال دارد.

ورزش کردن با ایجاد این تغییرات در بدن تأثیرات مثبتی روی عملنمودهای ذهنی می گذارد. اگر می خواهید ذهن قوی تری داشته باشید، باید ورزش را به برنامه روزانه خودتان اضافه کنید.

منبع: Emedihealth